سنگاب (بردنگ) های دوسیران
وبلاگ دوسیران، دوست ایران نوشت: سنگاب (بردنگ) ظرف سنگی بزرگی است که در گذشته آنرا از آب پر می‌کرده‌اند و برای آشامیدن آب یا شست‌وشو بکار می‌رفته‌است. محل نصب سنگاب معمولاً در محل چشمه‌سارها و یا در مسیر آبراهه‌های فصلی بوده ولی بر حسب نیاز در سایر مکانهای عمومی هم از آن استفاده می‌کرده‌اند.
کلمه سنگاب در لغت‌نامه دهخدا چنین تعریف شده‌است: «ظرف بسیار بزرگ که تواند چند خروار آب گیرد از یک پاره سنگ تراشیده که در مسجدها برای آشامیدن یا وضو دارند. ظرفی سنگی و بزرگ که از یک پاره سنگ تراشیده و در مساجد و تکایا نهند برای آب خوردن و وضو ساختن. ظرف بزرگ از سنگ تراشیده که یک کُر و بیشتر آب گیرد و در مساجد و امامزاده‌ها نهند در فرهنگ معین، تعریف زیر برای سنگاب آمده‌است: «ظرف بزرگ آب از جنس سنگ که در مساجد و جاهایی مانند آن قرار می‌دادند».
نقش آب در شکل گیری نخستین زیستگاه های انسانی پاسخی است به یک نیاز زیستی. اما وقتی فراتر از یک نیاز، خانه سازی و بنای مجموعه های مسکونی بار فرهنگی می گیرد، معماری پدید می آید و آب در زندگی انسان جایگاه هنری پیدا می کند و از خلاقیت هنرمندان و معماران مایه می گیرد. درک مفهوم آب در معماری همان درک معماری آب است. درک قوانین فیزیکی رفتار آب، احساسات ما در مقابل کنش و واکنش آب و مهمتر از همه نقش و تمثیل و ارتباط آن با زندگی انسان ها است. آب استعاره ای متناقض است و به همراه خاک، آتش و هوا، عناصر چهارگانه تشکیل دهنده جهان هستی به شمار رفته است.
به سبب وجود سنگ به عنوان اولین مواد اولیه و اهمیت آب در زندگی گذشتگان، سنگ و آب، تقدس فراوانی داشته و هنر و ذوق گذشتگان را در ساخت انواع سنگاب‌ها مشاهده می‌کنیم. از معروف‌ترین و دیدنی‌ترین سنگاب‌ها (بردنگ)های دوسیران می‌توان به بردنگ تک‌تکو و بردنگ چشمه‌خردک اشاره کرد.
